Er zijn honderden soorten portretfotografie. Dit is wellicht een van de meest populaire soorten fotografie die mensen doen. Als je het aan mij vraagt zijn er maar twee soorten: spontaan en geposeerd. Alles daaromheen heeft te maken met het model of de setting. Toch wil ik hieronder de meest voorkomende soorten portretfotografie bekijken. Ik geef per soort aan welke lenzen (eigenlijk bedoel ik hier objectieven) het meest geschikt zijn. Er zal zeker wat overlap zijn tussen de verschillende soorten fotografie. Per soort geef ik je ook drie voorbeeldfoto’s, zodat je echt kennismaakt met de verschillende soorten portretfotografieën.
Vooraf: Ik weet dat er nog veel meer soorten portretfotografie zijn. Ik heb hieronder een grote selectie gemaakt. Daarbij zijn de geschikte lenzen onder elk type echt puur mijn mening en zeker geen vaste regel. Natuurlijk kan je ook met een flinke telelens of zoomlens een intiem portret maken. Het is maar net waar jij (en de persoon die je portretteert) je fijn bij voelt en het beste resultaat mee haalt! Bedenk wel dat de meeste aangeraden portretlezen tussen de 50mm en 135mm liggen qua brandpuntafstand. Ik raad zelf een 50mm of 85mm vaak aan als een soort allround portretlens. Ik ga uit van een volbeeldsensor.
Traditionele Portretten
Klassieke Studio Portretten
Klassieke studioportretten zijn tijdloos en elegant, vaak gekenmerkt door een eenvoudige achtergrond die de aandacht volledig op het onderwerp legt. Deze stijl is ideaal voor zakelijke portretten, familiefoto’s en formele individuele portretten. Heel vroeger maakte de schoolfotograaf op deze manier ook een foto van alle leerlingen. Vaak met een rare gevlekte blauw/zwarte achtergrond 😉. Een gecontroleerde studio-omgeving stelt je in staat om licht en schaduw nauwkeurig te beheersen voor een vleiend resultaat.
Geschikte lenzen: 50mm geeft je een natuurlijke weergave, terwijl 85mm en 105mm ideaal zijn voor een meer intieme kadering en het verzachten van achtergronden. De 50mm is ideaal voor een iets kleinere ruimte. Een groot diafragma (bijvoorbeeld F/1.8) geeft je de ruimte om wat te spelen met de scherptediepte in de foto.
Fine Art Portretten
Fine art portretten zijn meer dan alleen een afbeelding van een persoon; ze zijn bedoeld om emotie, een verhaal of een artistieke visie over te brengen. Fotografen gebruiken vaak onconventionele composities, belichtingstechnieken en soms digitale nabewerking om een uniek kunstwerk te creëren. De kijker van Het Perfecte Plaatje zullen misschien de fotografe Gemmy Woud-Binnendijk wel kennen. Zij maakt echt fantastische fine-art portretten. Bezoek vooral eens haar Instagram als je kennis wilt maken met dit genre. Zoals je ziet kan je binnen dit type fotografie meer je eigen visie kwijt dan bij een traditioneel portret.
Geschikte lenzen: Vaak gebruik je bij dit soort fotografie objectieven zoals de 50mm en 85mm. Wat ik steeds vaker zie is dat fine-art fotografen ook details vastleggen, dus niet alleen het gehele model als portret. In dat geval kan een macrolens erg interessant zijn. Echter wordt er vaak gebruikgemaakt van primelenzen met een groot diafragma.
Lifestyle Portretten
Lifestyle portretten leggen mensen vast in real-life situaties, vaak in een spontane of ongeposeerde stijl. Het doel is om echte emoties en de dynamiek van het dagelijks leven te vangen, waardoor deze portretten wat meer authentiek aanvoelen. In tegenstelling tot de soort portretfotografie van hieronder, regisseer je als fotograaf wel veel meer. Zo bepaal je vaak van tevoren al het model, de locatie en de soort activiteit die uitgevoerd moet worden.
Geschikte lenzen: Een 35mm lens is ideaal voor het vastleggen van bredere scènes, terwijl 50mm en 85mm geschikt zijn voor meer gefocuste shots zonder de spontaniteit te verliezen.
Candid portretten
Candid portretten zijn spontane foto’s van mensen die niet bewust zijn van de camera. Deze stijl is geweldig om natuurlijke emoties en momenten vast te leggen, waardoor de foto’s een ongedwongen en authentiek gevoel krijgen. Je regisseert hier als fotograaf eigenlijk (vrijwel) niets. Je probeert echt de emotie te vangen van het moment. Als fotograaf vind ik het hier belangrijk dat je goed leert observeren. Wat is iemand aan het doen? Wanneer maak je de foto? Ik volg zelf al geruime tijd Crème la mare op Instagram (link). Dit is voor mij hét voorbeeld van hele gave candid portretten en video’s. Een absolute aanrader om eens te bekijken / volgen.
Geschikte lenzen: 35mm en 50mm lenzen zijn uitstekend voor het mengen in een scène zonder opvallend te zijn, terwijl een 85mm lens kan helpen om wat afstand te bewaren en toch intieme momenten vast te leggen. Heel gek, maar ik gebuik hier soms ook een telelens / zoomlens voor. Met name de 100-400mm is hier wel erg geschikt voor. Al vind ik het wel wat stiekem voelen als ik van grote afstand een foto maak van onbekende mensen 😉.
Tip: Je mag vaak gewoon op straat een foto maken van willekeurige / onbekende mensen. Er gelden echter wel wat regels omtrent het portretrecht (en beroemdheden). Als je een foto op bijvoorbeeld een Tiktok-tijdlijn of Instagram wilt plaatsen, dan kan dat vaak gewoon. Bij mijn opleiding leerde ik dat – als je vaker zulke spontane portretten maakt – het handig is op een vrijwaringsverklaring op zak te hebben die mensen kunnen ondertekenen. De kan je gratis downloaden bij o.a. Kamera-Express. Klaagt er iemand bij je dat de persoon niet wilt dat de foto online staat? Haal hem er dan gewoon af.
Documentaire Portretten
Documentaire portretten zijn een vorm van fotografie waarbij het doel is om het echte leven en de verhalen van mensen vast te leggen op een manier die zowel informatief als emotioneel aangrijpend is. Deze stijl richt zich op het authentiek weergeven van individuen binnen hun natuurlijke omgeving of sociale context, vaak met een focus op culturele, sociale of politieke thema’s. In tegenstelling tot gestileerde portretten, gaat het bij documentaire fotografie om het observeren en vastleggen van momenten zoals ze zich voordoen, zonder inbreng of manipulatie van de fotograaf. Het resultaat zijn krachtige, vaak verhalende beelden die inzicht bieden in de levensomstandigheden, persoonlijkheden en ervaringen van de gefotografeerde personen.
Geschikte lenzen: Een veelzijdige 24-70mm zoomlens is ideaal voor verschillende situaties, terwijl 35mm en 50mm lenzen goed zijn voor consistente, verhalende shots. Ik gebruik zelf hier graag mijn 35mm objectief voor i.c.m. mijn camera.
Straatportretten
Straatportretten leggen de essentie van vreemden vast in een stedelijke omgeving. Deze foto’s zijn vaak ongeposeerd en vangen een onbewaakt moment, waardoor een directe en vaak krachtige weergave van het menselijk leven ontstaat. Je kan het eigenlijk zien als een soort candid-portret. Al vind ik dat straatfotografie wel een heel apart onderdeel van dit soort fotografie. Kenmerkend zijn de contrasten tussen de donkere schaduwen van de stad en de heldere lichten van winkels, straatlantaarns en neonreclames. Ik kijk regelmatig op Tiktok onder #streetphotography naar foto’s. In dit filmpje van Thevisuallife (aanrader trouwens om te volgen) zie je veel voorbeelden van hele gave straatportretten.
Geschikte lenzen: 35mm lenzen zijn ideaal voor hun veelzijdigheid en het vermogen om de omgeving op te nemen, terwijl 50mm en 85mm lenzen kunnen helpen bij het isoleren van het onderwerp van de drukke achtergrond.
Leuk: Als je jezelf specialiseert in één van deze soorten portretfotografie, kan je vaak prima je brood mee verdienen. Het is natuurlijk wel hard werken. Alleen zelfportretten vallen hier (voor de meeste mensen 😉) niet onder, tenzij je al heel beroemd bent.
Trouwfotografie
Trouwfotografie is een genre dat de emotie, feestelijkheid en unieke momenten van een van de meest bijzondere dagen in het leven van twee personen vastlegt. Het combineert verschillende stijlen, zoals portret-, documentaire- en zelfs landschapsfotografie. Als trouwfotograaf is het jouw taak om een compleet verhaal van de dag te vertellen. Het doel is om de liefde, vreugde en verbinding tussen koppels en hun gasten te vangen, evenals alle kleine details die de dag speciaal maken.
Leuk om te weten: Als je een opleiding Beroepsfotograaf gaat volgen (online of klassikaal) dan ga je zeker weten meerdere hoofdstukken krijgen over trouwfotografie.. of je het nou leuk vind of niet. Ik val helaas in de laatste categorie. Al heb ik wel recent hele gave foto’s mogen maken tijdens de bruiloft van mijn schoonzus. Hier had ik zelfs nog plezier in ook!
Geschikte lenzen: Voor trouwfotografie is het essentieel om een reeks lenzen bij de hand te hebben om de diversiteit van momenten en settings aan te kunnen. Een 24-70mm zoomlens is ongelooflijk veelzijdig, perfect voor het vastleggen van zowel brede shots van de locatie en ceremonie als meer intieme momenten. Een 35mm lens biedt een natuurlijk perspectief, ideaal voor documentaire stijl foto’s en candid momenten tijdens de receptie. Voor portretten van het bruidspaar en de gasten is een 85mm lens ideaal, omdat het een prachtige achtergrondonscherpte en flatterende perspectieven biedt. Ten slotte is een 105mm lens perfect voor close-up shots van ringen, decoraties en andere details, met zijn vermogen om kleine elementen uit te lichten met een zachte bokeh. Ik neem ook mijn macrolens mee voor het vastleggen van leuke details. En natuurlijk – als de locatie het toelaat – mijn drone. Eigenlijk neem je als trouwfotograaf gewoon alles mee wat je in huis hebt 😉.
Bedrijfsportretten
Bedrijfsportretten zijn ontworpen om professionals in hun beste licht te presenteren, vaak voor gebruik op websites, in jaarverslagen, of op sociale media. Deze portretten streven ernaar de professionaliteit, competentie en het persoonlijke merk van een individu of een team te benadrukken. Het is belangrijk dat deze portretten consistent, stijlvol en afgestemd zijn op de merkidentiteit van het bedrijf. Vaak met een zachte achtergrond met bokeh, waarin de fotograaf kiest voor een neutrale achtergrond, bijvoorbeeld bij een wit raamkozijn. Groepsportretten (zakelijk) vinden vaak plaats voor het gebouw waar gewerkt wordt.
Geschikte lenzen: Een 50mm lens is perfect voor individuele portretten, omdat het een natuurlijk perspectief geeft zonder vervorming, ideaal voor close-ups en headshots. Voor meer formele of artistieke bedrijfsportretten kan een 85mm lens worden gebruikt. Deze lens is handig om afleiding te minimaliseren en de persoonlijkheid van de geportretteerde naar voren te brengen. Een 105mm lens is bijzonder geschikt voor portretten waarbij een beetje meer afstand tot het onderwerp nodig is, zoals bij het vastleggen van iemand in hun werkomgeving, terwijl nog steeds een prachtige bokeh en een intieme sfeer behouden blijft. Ik neem zelf ook vaak een lens met een grotere hoek mee, bijvoorbeeld de 35mm, zodat ik ook iets meer van de omgeving kan laten zien.
Speciale portretten
Binnen de portretfotografie zijn er speciale genres die zich richten op unieke onderwerpen of momenten in het leven. Deze categorie omvat alles van zelfexpressie tot het vastleggen van de essentie van onze dierbaren.
Zelfportretten
Zelfportretten zijn een krachtige manier voor fotografen om zichzelf uit te drukken en te experimenteren met verschillende fotografische technieken. Ik ben hier persoonlijk geen fan van, maar kan het wel waarderen. In veel musea zie je tegenwoordig zelfportretten hangen, die met een fotocamera zijn gemaakt. Ik zag tijdens een trip naar Wenen bijvoorbeeld de bovenstaande serie zelfportretten hangen in het Belvedere Museum Vienna.
Zwangerschapsportretten
Zwangerschapsportretten vieren de schoonheid en het wonder van het leven dat groeit. Deze portretten richten zich op de aanstaande moeder en de intieme band met haar ongeboren kind, vaak in een serene en zachte setting. Ik moet hier eerlijk bij zeggen dat ik zelf nog nooit een zwangerschapsshoot heb gemaakt. Ik zie wel bij veel collega-fotografen dat zij dit aanbieden, vaak in combinatie met een latere babyshoot.
Geschikte lenzen: Een 50mm of 85mm lens is uitstekend voor elegante en intieme portretten, terwijl een 105mm lens ideaal is voor close-ups met prachtige details en een zachte bokeh.
Baby- en kinderportretten
Het vastleggen van de spontaniteit en puurheid van kinderen vereist geduld en snelheid. Baby- en kinderportretten zijn erop gericht om de onschuldige momenten en de eerste mijlpalen van het leven vast te leggen in een vrolijke en speelse setting. Dit is een van de specialisaties binnen de beroepsfotografie die ik erg vaak voorbij zie komen.
Geschikte lenzen: Een 50mm lens is veelzijdig en snel, ideaal voor onvoorspelbare bewegingen. Een 85mm lens helpt bij het creëren van een zachte achtergrond, terwijl een macro lens prachtig is voor close-ups van kleine handjes en voetjes. Ik moet er wel bij zeggen dat het hier natuurlijk erg afhankelijk is van de setting. Maak je in een professionele studio een portret van bijvoorbeeld een baby in een mand? Dan kies je een hele andere lens dan als je thuis op de bank een foto maakt.
Huisdierenportretten
Huisdierenportretten streven ernaar de unieke persoonlijkheden en de onvoorwaardelijke liefde van onze viervoetige vrienden vast te leggen. Een hele leuke manier van portretfotografie. Je kan dit op verschillende manieren doen. Bekende opties zijn:
- Koekjes naar de hond / het huisdier omhoog gooien. Je maakt dan een foto als het dier naar het koekje hapt
- Onderwaterfoto van een hond die in het water duikt (dit is erg lastig overigens!).
- Een huisdier op een glazen plaat zetten en een foto van onder maken.
Tip: In het televisieprogramma Het Perfecte Plaatje komt deze vorm van portretfotografie vaak voor!
Geschikte lenzen: Een 50mm lens is geweldig voor zijn veelzijdigheid, terwijl een 85mm lens kan helpen bij het vastleggen van gedetailleerde portretten met een mooie bokeh. Een macro lens kan interessant zijn voor close-ups van vachttexturen en gezichtsdetails. Ik heb ook erg goede resultaten gehaald met mijn 35mm lens voor deze fotografie, maar dan moet ik vaak wel bijsnijden in de nabewerking.
Boudoirportretten
Boudoirfotografie is een intieme vorm van portretfotografie die sensualiteit en schoonheid benadrukt in een vertrouwde omgeving. Deze portretten vereisen vertrouwen en respect tussen de fotograaf en het model en zijn vaak zacht en suggestief van aard. Dit is een vorm van portretfotografie die ik steeds vaker voorbij zie komen. Het creëren van een vertrouwde setting is hier erg belangrijk. Voor veel mensen kan een mooi, tikkeltje gewaagd, boudoirportret erg bevrijdend werken. Je krijgt dan als reactie: “oo, ben ik dat? WAUW”.
Geschikte lenzen: Een 50mm lens biedt een natuurlijk perspectief, terwijl een 85mm of 105mm lens ideaal is voor meer flatterende close-ups en een intieme setting met een prachtige achtergrondonscherpte.
Glamourportretten
Glamourportretten zijn ontworpen om de schoonheid en uitstraling van het model te benadrukken, vaak met een vleugje fantasie of luxe. Deze stijl is populair in mode- en beautyfotografie, waarbij vaak gebruik wordt gemaakt van professionele styling, make-up en soms extravagante locaties of accessoires. Ik kan je wel een tip meegeven: Maak gebruik van een goede Make Up Artist (soms ook MUA genoemd). Doet deze persoon ook het haar? Dan heet dit soms een MUAH. (toegegeven: ik moest dit even googelen)/
Geschikte lenzen: Een 50mm lens biedt een realistisch beeld, terwijl 85mm en 105mm lenzen ideaal zijn voor het creëren van een zachte, flatterende look met mooie achtergrondonscherpte.
Conceptuele Portretten
Conceptuele portretten gebruiken het beeld om een idee, boodschap of verhaal te communiceren. Dit genre daagt de fotograaf uit om verder te denken dan het visuele aspect en een dieper liggende boodschap of emotie over te brengen door middel van symboliek, compositie en styling. Deze stijl kwam eind jaren zestig op en is daarna niet echt meer weg geweest. Ik vind het persoonlijk een vrij lastig genre, zowel om zelf te fotograferen of om het uit te leggen merk ik 😉.
Geschikte lenzen: De keuze van de lens hangt sterk af van het concept. Een 35mm lens kan helpen bij het creëren van een breder verhaal, terwijl een 50mm of 85mm lens goed werkt voor meer gefocuste concepten. Groothoek- en telelenzen kunnen worden gebruikt voor dramatische effecten en om de aandacht op specifieke elementen te vestigen.
Fine Art Naaktfotografie
Fine art naaktfotografie richt zich op de esthetiek van het menselijk lichaam, met een nadruk op vorm, compositie en emotie. Dit genre kan zowel de kracht als de kwetsbaarheid van het lichaam verkennen, en wordt vaak gekenmerkt door een kunstzinnige benadering en een respectvolle weergave van het naakt. Het gaat hier altijd om een mooie weergave van het naakt. Het moet zeker niet ordinair zijn.
Geschikte lenzen: Zie de objectieven die ik aanraad bij Fine Art fotografie.
Surrealistische portretten
Surrealistische portretten dagen de conventionele realiteit uit door elementen van fantasie en droombeelden te integreren. Fotografen gebruiken vaak digitale manipulatie, creatieve belichting en onconventionele composities om een droomachtige sfeer te creëren. Vaak wordt hier ook erg veel gedaan in de nabewerking.
Geschikte lenzen: Een groothoeklens kan interessante vervormingen en een uniek perspectief bieden, terwijl een 50mm of 85mm lens kan helpen bij het vastleggen van gedetailleerde en gelaagde composities. Ik vind hier mijn 35mm lens erg geschikt voor.
Uitgelichte afbeelding: Deze afbeelding door AI gegenereerd en dient enkel ter decoratie.